Jan Terlouw over Eén Land Eén Samenleving

Op woensdag 20 maart 2019 hadden wij een gesprek met Jan Terlouw, wis- en natuurkundige, schrijver, voorheen lid van de Tweede Kamer en fractievoorzitter van D66, Minister van Economische Zaken, Commissaris van de Koningin in Gelderland en sinds het begin in 2006 pleitbezorger van Eén Land Eén Samenleving. Jan Terlouw vertelt dat hij als wis- en natuurkundige altijd een wetenschappelijke, logische en analytische benadering heeft gehad, zelfs bij het schrijven van zijn romans.

We spraken elkaar op de dag van de verkiezingen van de leden van de Provinciale Staten, vijf dagen na de terroristische aanslag in Christchurch, Nieuw-Zeeland, en twee dagen naar de aanslag in Utrecht.

1. Waarom vindt u het werk van de Stichting Eén Land Eén Samenleving belangrijk?
   Eén Land Eén Samenleving zet zich in voor wederzijds respect, verminderen van polarisatie, nuanceren van beeldvorming en benadrukken van de positieve aspecten van de multiculturele samenleving. Je ziet wat er gebeurt als het tegenovergestelde het geval is van wat de Stichting beoogt. Je ziet dat moslims worden doodgeschoten door een niet-moslim in Nieuw-Zeeland (Christchurch) en je ziet hier dat niet-moslims door een moslim worden doodgeschoten. Wat zijn we aan het doen met die verschillen? Dus hoe kleiner die verschillen zijn, hoe meer integratie er is, hoe minder dit soort afschuwelijke dingen zullen gebeuren, mag je hopen.Het is belangrijk om elkaar te ontmoeten. Het is makkelijk om een hekel te hebben aan mensen die je niet kent, en zeker als je geïndoctrineerd bent dat ze niet deugen. En dan ontmoet je ze en dan denk je: Ze deugen eigenlijk best. Ik kan het eigenlijk prima met ze vinden! Dus ik denk dat ontmoetingen heel erg belangrijk zijn. Je moet elkaar leren kennen.Het lastige is: je spreekt meestal tegen de eigen gelovigen. Hoe vind je die ander die niet openstaat voor deze ontmoeting? Eén van de belangrijke dingen is volgens mij beleid gericht op gemengde scholen en dat de overheid erop toeziet dat de scholen echt gemengd zijn. Ik ben geen voorstander van religieus onderwijs. Ik vind dat onderwijs objectief moet zijn en religies moet je daar buiten houden. Ik weet nog dat op mijn eigen lagere school, dat was heel lang geleden natuurlijk, ik weet nog dat de meester sprak over moslims als mensen die van geen kanten deugden en Mohamed werd afgeschilderd als een charlatan. Je had toen ook sluimerend antisemitisme, er werd verhuld negatief over joden gesproken. Dat was voor de Tweede Wereldoorlog, maar dat komt nu weer een beetje terug. Dat heeft onder andere te maken met jaloezie. Ik denk dat dit vaak de grondslag is voor dit soort ontwikkelingen. En indoctrinatie, daar zijn wij allemaal gevoelig voor. Net is als in de mode, we indoctrineren erop los.Wat betreft de politieke polarisatie op dit moment, neem nou Wilders. Hij beweert dat de feiten zijn dat de klimaatverandering niet bestaat. Dat is niet te geloven! Alle wetenschappers die zich er echt mee bezig houden, 99% zegt iets anders. Maar meneer Wilders weet het beter en meneer Baudet ook. Hoe breek je door dit soort krankzinnigheid heen? Blijf het bestrijden en blijf met feiten aantonen dat het anders is. Confronteer deze mensen aan één stuk door met feiten. Maar we leven helaas in een tijd waarin subjectiviteit en objectiviteit, emoties en feiten gelijk worden geschakeld.
2. Waarom vindt u het belangrijk dat er meer verbinding komt tussen burgers met verschillende achtergronden?Dat is belangrijk omdat je anders alles polariseert. Meestal als er een verschil is, en je doet er niets aan, dan wordt het groter, terwijl het juist kleiner zou moeten worden. Dan kruipt iedereen steeds meer in zijn eigen bastion.
3. Welke maatregelen zou de politiek kunnen nemen om de sociale cohesie in Nederland te bevorderen?De politiek kan lang niet alles. Heel veel zit ook in de bevolking. Maar op het gebied van onderwijs kan de overheid echt iets doen. Zorgen dat de scholen echt geïntegreerd zijn, dat ze geen leerlingen mogen weigeren op grond van een andere overtuiging. Mijn dochter Sanne heeft enkele artikelen geschreven over hoe eenzijdig het onderwijs is. Als je bijvoorbeeld kijkt naar die kruistochten. Deze worden vaak ontzettend eenzijdig belicht. Die kruistochten waren vaak moordtochten. Zij vermoordden joden waar ze ze tegenkwamen en deden vreselijke dingen, maar ze worden op veel scholen gebracht als prachtige, verheven, schitterende dingen. We verheerlijken het vorstenhuis en we verheerlijken de nationaliteit. De geschiedenisboeken worden helaas vaak vanuit één gezichtspunt geschreven. Het is belangrijk om de geschiedenisboeken te herschrijven en de lessen objectief te maken.
4. Als afsluiter: is er iemand die u ziet als een topverbinder, die in het verleden of heden mensen met een andere achtergrond bij elkaar brengt?Het grote voorbeeld is natuurlijk Ghandi. Hij zei: de onaanraakbaren, zij horen erbij en hij maakte zelf ook wc’s schoon. Wat hij deed was één grote poging om ervoor te zorgen dat iedereen erbij hoorde. En hij heeft ontzettend veel bereikt ook. Hij heeft veel invloed gehad en nog steeds.